Liberalisme: de rol van de overheid en de staat
“Power tends to corrupt, and absolute power corrupts absolutely.”
(Lord Acton)
Een essentieel basisprincipe van het liberalisme is dat een staat vooral het streven naar individuele vrijheid moet garanderen, met een beperkte invulling voor de overheid. Democratische instellingen en instituties, zoals de rechtsstaat en de scheiding der machten om de macht van de overheid te beperken staan centraal. De rol van de staat is er één als dienaar van de burgers eerder dan alomvattende autoriteit die zich te veel macht toe-eigent en in allerlei aspecten van het leven, de privésfeer en de samenleving ingrijpt.
Hoe groot moet die overheid zijn? Welke taken kunnen best worden uitgevoerd door een staat, en welke laten we over aan de markt? Waarom is de rechtsstaat en de scheiding der machten zo belangrijk? Welke rol spelen kenmerken van het politieke systeem (zoals kiesstelsels, proportionele vertegenwoordiging) en hoe ziet een liberale kijk op ons staatsbestel eruit? Welke rol is weggelegd voor Europa? Hoe kunnen we de druk op het liberalisme verklaren, en hoe kunnen inzichten uit de politicologische literatuur rond stemgedrag deze teloorgang beter begrijpen én tegelijk oplossingen aanreiken?
Deze sessie neemt je mee op een boeiende reis door de liberale visie op de staat en onze democratie. We gaan in op de essentie van de liberale kernprincipes, en reflecteren over de rol van de staat en de verschillende staatsvormen vanuit het liberalisme, met aandacht voor het belang van het garanderen van individuele vrijheden, grenzen aan de macht en de rechtsstaat. Kortom: laat je aan de hand van actuele voorbeelden en de inzichten van onze sprekers inspireren door het liberale alternatief voor onze democratie en samenleving.
Terug naar het algemeen overzicht.
Locatie: Melsensstraat 34, 1000 Brussel
| Algemeen: 10.00 – 16.30 | |
| 09.00-10.00 | Ontvangst & welkom |
| 10.00-11.15 | Patrick van Schie – “Liberalisme en de democratische rechtsstaat: “Fundamenten en mijnenvelden”. |
| 11.30-12.45 | Vincent Stuer – “Europa als liberaal project — Toch?” |
| 12.45-13.45 | Lunch |
| 13.45-15.00 | Stefaan Fiers – “Het kiesstelsel : de spelverdeler in de democratie. Zoeken naar de balans tussen vertegenwoordiging en politieke daadkracht.” |
| 15.15-16.30 | Laura Jacobs – “Liberalisme onder druk? Op zoek naar oorzaken & oplossingen op basis van politicologisch onderzoek.” |
Link naar de inschrijvingen vind je hier!
Sprekers:
Patrick van Schie (1964) is geboren en getogen in het zuiden van Nederland, in de provincie Noord-Brabant. Hij studeerde geschiedenis in Utrecht en promoveerde in Leiden op de dissertatie Vrijheidsstreven in verdrukking. Liberale partijpolitiek in Nederland 1901-1940 (2005). Hij is directeur van het Nederlandse wetenschappelijk bureau ten behoeve van het liberalisme, de TeldersStichting (gelieerd aan de VVD). Hij heeft naast zijn proefschrift tal van andere publicaties op zijn naam staan, waaronder (als auteur of mede-auteur) de boeken Liberale leiders in Europa. Portretten van prominente politici in de negentiende en vroege twintigste eeuw (2008); Het LiberalenBoek (2011); Sociaal-liberalisme (2014); Neoliberalisme: een politieke fictie (2014); Tussen geschiktheid en grondrecht. De ontwikkeling van het kiesrecht in Nederland sinds 1795 (2018); De liberale strijd voor vrouwenkiesrecht (2019); en Varianten van liberalisme. Substromingen, schijnvormen en representanten (2022). Gedurende 5½ jaar was hij tweewekelijks columnist voor dagblad Trouw. Tegenwoordig schrijft hij regelmatig voor Wyniasweek.nl
Vincent Stuer (Sint Niklaas 1975) is Europees ambtenaar, schrijver en theatermaker. Jarenlang was hij woord- en penvoerder voor Karel De Gucht bij Open VLD, op het ministerie van Buitenlandse Zaken en bij de Europese Commissie. Daarna werd hij speechschrijver van Commissievoorzitter José Manuel Barroso en ondervoorzitter Valdis Dombrovskis. Sinds 2018 werkte hij in het Europees Parlement voor de delegatie van het Nederlandse D66, voor Guy Verhofstadt als co-voorzitter van de Conferentie over de Toekomst van Europa en momenteel als persverantwoordelijke van de liberale fractie, Renew Europe. Vincent studeerde politieke wetenschappen aan de Universiteiten van Gent en Leeds (UK) en was Fellow aan de VUB (2014-16). Politiek-historische publicaties zijn o.a. ‘Kleinstaterij, de terugkeer van de natie en de afkeer van Europa’ (2015) en ‘Curb your Idealism, The EU as seen from within’(2018). In 2020 verscheen zijn literaire fictieboek ‘Hoogmoed, Van Verdinaso tot verzet’. Sindsdien was hij vast columnist bij De Morgen. Zijn theatermonoloog ‘Onbezongen/Unsung’ (2017) won een Fringe First award op het theaterfestival van Edinburgh en vorige maand ging ‘Rexit’ in première, over de koningskwestie van de jaren ’40.
Stefaan Fiers, Ph.D. is Head of Corporate Communication, Public Affairs and Patient Advocacy bij de Belgische tak van het Japanse biofarma bedrijf Takeda en leidt er tevens de Public Affairs Community in de 24 landen van de regio Centraal-Zuidoost-Europa (CSEE). Hij is tevens deeltijds hoofddocent Public Affairs en Vergelijkende Politiek aan de KU Leuven en sinds 2016 voorzitter van BEPACT, Belgian Public Affairs Community, de organisatie die een 200-tal lobbyisten en public affairs-functionarissen in België vertegenwoordigt. Sinds november 2023 zetelt hij in de Raad Het Laatste Nieuws. Eerder bekleedde hij functies in de academische wereld (voltijds hoofddocent aan KU Leuven, gastdocent aan Universiteit Antwerpen en Université Catholique de Lille), als governmental affairs manager bij de farmabedrijven MSD Belgium en Bristol-Myers Squibb, en als Politiek en Communicatiedirecteur bij de Belgische koepel van innovatieve farmaceutische bedrijven (pharma.be). Hij is auteur van verschillende boeken en artikelen in wetenschappelijke tijdschriften, met een focus op de effecten van kiesstelsels, op politiek leiderschap en op carrières van ministers en nationale en Europese parlementsleden.
Laura Jacobs (Edegem 1989) is politicoloog, onderzoeker en docent aan de Universiteit Antwerpen. Ze publiceert vooral rond thema’s zoals stemgedrag, populisme, anti-immigratiehoudingen en media-effecten. Ze is voorzitter van de Standing Group van de Europese vakorganisatie voor Politieke Communicatie (ECPR). Voordien heeft ze gewerkt aan de Universiteit van Amsterdam, en de Université Libre de Bruxelles rond een project over de electorale gevolgen van regeren met radicaal-rechts. Ze heeft gedoctoreerd aan het Centrum voor Politicologie van de KU Leuven op een proefschrift over de representatie van immigratie en immigranten in het nieuws en de gevolgen daarvan voor de publieke opinie. Ze is columnist bij het Tijdschrift Samenleving & Politiek.